Ekspozycja skóry na słońce – jak ją przygotować? Skutki ekspozycji na słońce

Ekspozycja skóry na słońce jest szczególnie niebezpieczna zwłaszcza w godzinach intensywnego promieniowania. Wówczas należy szczególnie zadbać o ochronę UV. Jej brak może bowiem prowadzić do rozwoju groźnych schorzeń, spośród których największe obawy pacjentów wzbudza nowotwór złośliwy skóry, czyli czerniak. Przebywanie na słońcu w nadmiernej ekspozycji może również przyspieszać proces starzenia się skóry i wywoływać liczne reakcje alergiczne. Choć większość z nich ma charakter miejscowy, objawy mogą szybko rozprzestrzenić się na cały ustrój człowieka.

By ekspozycja skóry na słońce była bezpieczna i nie dawała żadnych skutków ubocznych, warto powierzchnię ciała uprzednio przygotować na opalanie. Czy zastosowanie preparatów z filtrem UV wystarczy? Promieniowanie ultrafioletowe wysusza skórę, uszkadza mikrobiom skóry, sprawia, że tkanki stają się grubsze. Skóra wystawiona na działanie promieni słonecznych pragnie również wody, co sprawia, że zwiększa się pragnienie człowieka. Podczas opalania należy zatem pamiętać również o nawodnieniu – zarówno całego ustroju, jak i o nawilżeniu skóry. Dzięki temu można zapobiec powstawaniu nieprzyjemnych, bolesnych oparzeń słonecznych.

Czym są oparzenia słoneczne? Szkodliwe działanie promieniowania UV (UVA, UVB)

Z oparzeniami słonecznymi mamy do czynienia wówczas, gdy ochrona skóry przed szkodliwym promieniowaniem UVB nie jest wystarczająca. Wśród objawów tego stanu wymienia się przede wszystkim ból i zaczerwienienie skóry, jej rozgrzanie, a wręcz uczucie pieczenia. Oparzenia II stopnia wiążą się z pojawieniem się pęcherzyków wypełnionych płynem surowiczym. Łagodne oparzenia obejmują z kolei jedynie zewnętrzną powierzchnię skóry i wówczas pacjenci zwykle decydują się na schładzanie jej wodą oraz stosowanie kosmetyków łagodzących po opalaniu. Mają one działanie nawilżające i przeciwzapalne. Warto pamiętać o tym, że ekspozycja skóry na słońce może być bezpieczna i nie musi wiązać się z nieprzyjemnymi dolegliwościami.

Łagodne oparzenia skórne znikają zazwyczaj po upływie kilku dni. Ich konsekwencje zdrowotne są jednak długotrwałe i bardziej złożone. Powtarzające się uszkodzenia skóry, do jakich dochodzi na skutek nadmiernego opalania, prowadzą do widocznego rogowacenia skóry w wieku dojrzałym. Oparzenia słoneczne i uszkodzenia skóry po nadmiernej ekspozycji na słońce znajdują się również w czynnikach ryzyka zwiększających prawdopodobieństwo zachorowania na nowotwór skóry w przyszłości (czerniaka).

Ekspozycja skóry na słońce – jak się przygotować do przebywania na słońcu?

Ekspozycja skóry na słońce powinna odbywać się z zachowaniem przynajmniej kilku istotnych zasad. Zarówno promieniowanie UVA, jak i UVB wykazuje szkodliwy wpływ na tkanki skórne. Pierwsze z wymienionych niszczy włókna kolagenowe, prowadząc do utraty jędrności skóry i zwiększonej widoczności procesu jej starzenia się. Promienie UVB prowadzą z kolei m.in. do przesuszenia i podrażnienia zewnętrznej warstwy naskórka oraz uszkodzenia hydrolipidowej warstwy ochronnej skóry. Jakie działania należy podjąć, by promieniowanie UV, dotykające naszej skóry, nie skutkowało oparzeniami, a estetyczną opalenizną na jej powierzchni?

Konieczne jest przede wszystkim unikanie nadmiernej ekspozycji skóry na słońce. Zbyt długie przebywanie w pełnym słońcu może prowadzić do podrażnienia skóry, nawet chronionej odpowiednim filtrem SPF. Warto przed opalaniem sprawdzić, jaki krem z filtrem jest odpowiedni dla naszego typu cery. Nawet kosmetyki z filtrem nie umożliwiają przebywania na słońcu bez ograniczeń. Kosmetyki należy ponadto aplikować na ciało co ok. 2 godziny, po każdej kąpieli w wodzie, wysiłku fizycznym, przy nadpotliwości i wycieraniu skóry ręcznikiem. Nie powinno się dopuszczać do wystąpienia oparzeń słonecznych. Jeżeli skóra staje się widocznie zaczerwieniona a objawom towarzyszy ból lub świąd, należy zaprzestać dalszego opalania. Warto powstrzymać się od ekspozycji na słońce w godzinach intensywnego promieniowania (11:00-15:00). Należy pamiętać o nakryciu głowy, okularach przeciwsłonecznych oraz przynajmniej czasowym zakrywaniu ciała przewiewnymi koszulami i spodniami z materiałów naturalnych.

Ekspozycja skóry na słońce a rak skóry (nowotwór złośliwy skóry – czerniak)

Nadmierna ekspozycja skóry na słońce sprzyja powstawaniu nowych zmian skórnych. Mogą być one zlokalizowane w różnorodnych miejscach na ciele człowieka. Zwykle jednak pojawiają się w obszarach szczególnie narażonych na promieniowanie. To głównie plecy, brzuch, ręce, twarz człowieka. Istnieje wiele różnych rodzajów znamion skórnych, które zdiagnozować może jedynie lekarz specjalista. By samobadanie pacjenta było skuteczne, powinien on wiedzieć, jak rozpoznać niebezpieczne zmiany skórne. Alarmujące i niepokojące powinny być bowiem wszystkie te, które zmieniają swój wygląd, rosną, stają się asymetryczne, mają nieregularne brzegi i niecodzienny kolor. By postawić jednoznaczną diagnozę, lekarz wykonuje badanie dermatoskopem. W razie konieczności zleca również badanie histopatologiczne zmian skórnych. Informuje, kiedy usunąć znamię, jak przygotować się do usuwania znamion i jak często badać znamiona.

Niektórzy pacjenci mylnie uważają, że czerniak u młodych osób nie rozwija się dynamicznie. To przekonanie, które nosi znamiona mitu, skutecznie ograniczając chęci młodych pacjentów do wykonywania profilaktycznych badań własnej skóry. Narażenie skóry na promieniowanie słoneczne w każdym wieku może skutkować powstaniem groźnych dla zdrowia i życia zmian skórnych. Nawet z powszechnego pieprzyka może się rozwinąć nowotwór złośliwy skóry, czyli czerniak. Jego wzrost jest zwykle dynamiczny. Obejmuje również wszystkie okoliczne tkanki, a w zaawansowanym stadium swojego rozwoju – również narządy wewnętrzne. Jedynym rozwiązaniem w celu jego wyleczenia jest likwidacja znamienia metodą chirurgiczną. Bezpieczeństwo usuwania znamion z użyciem skalpela jest wysokie. Zapobiega bowiem dalszemu rozwojowi nowotworu złośliwego i ogranicza ryzyko nawrotu. Sama procedura medyczna jest mało inwazyjna i nie wymaga hospitalizacji pacjenta.

Inne schorzenia skóry po nadmiernej ekspozycji na słońce i opalaniu

Szkodliwy wpływ promieniowania UV widoczny jest na skórze nie tylko w postaci oparzeń słonecznych czy raka skóry. Ekspozycja skóry na słońce i wyjście na słońce bez odpowiedniej ochrony przeciwsłonecznej wiąże się z ryzykiem powstania rogowacenia słonecznego, wielopostaciowych osutek świetlnych, świerzbiączki, pokrzywki oraz reakcji fototoksycznych i fotouczulających. Po ich wystąpieniu na skórze mogą pozostać trudne do usunięcia przebarwienia.